Başbakan Sayın R. Tayyip Erdoğan'ın Hasankeyf'le ilgili olarak
2003 yılının temmuz ayında Batman'da yaptığı açıklama ve yankıları...

"Hasankeyf'i kurtarıp
turizme açacağız"


Başbakan Erdoğan, dünya medeniyetlerine beşiklik eden antik kenti sular altında bırakmayacaklarını söyledi.

Türkiye'nin ve dünyanın en önemli tarih mirasları arasında yer alan 'antik kent' Hasankeyf için umut ışığı doğdu. Başbakan Tayyip Erdoğan, GAP kapsamında yapılması planlanan Ilısu Baraj ve Hidroelektrik Santralı nedeniyle üç yıl sonra tümüyle su altında kalma tehlikesiyle karşı karşıya olan Hasankeyf'in kurtarılacağı müjdesini verdi. 

Erdoğan, Hasankeyf'i sular altında bırakmayacaklarını söyledi. Bir süre önce gittiği Avusturya'da projeye talipli olan bazı firmaların müteahhit temsilcileriyle görüştüklerini anlatan Erdoğan, 'DSİ şu anda Hasankeyf'i kurtarma hazırlığında. Avusturya'da Ilısu Barajı'na talipli olan müteahhitlerle görüştüğümüzde projelerini Hasankeyf'i, Ilısu'ya gömmemeleri şeklinde hazırlamalarını istedim. Barajla yöreye büyük bir zenginlik getirirken, Hasankeyf'i kurtaracağız' diye konuştu. Hasankeyf'in medeniyetlerin buluştuğu yer olarak niteleyen Erdoğan, 'Yaklaşık 40 medeniyetin geçtiği Antik Kenti, Ilısu Barajı'na feda edemeyiz. Dünya medeniyetlerine beşiklik eden Hasankeyf'i dünya turizmine açmaya kararlıyız' dedi.

6 bin yıllık geçmişiyle, 'tarih öncesi izlere' de rastlanan Hasankeyf, ilk Hristiyanlık ve İslam kültürüne ait birçok yapıyı barındırıyor. İlk büyük bağımsız Hıristiyan kilisesinin kurulduğu Hasankeyf, Selçuklu, Artuklu, Eyyubi, İlhanlı, Akkoyunlu ve Osmanlı dönemlerini yaşamış bir belde. Hasankeyf'te, Süryani sanatına sahip birçok eserin yanı sıra Helenistik dönemine ait 5 bini aşkın mağara, 200 cami ve kilise bulunuyor.

AKŞAM GAZETESİ
21 TEMMUZ 2003
-----------------------------------


Hasankeyf’te kurtuluş keyfi
Arif ARSLAN / BATMAN, DHA

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın, Helenistik dönemde barınma amacıyla kullanılan 6 bin mağara ve çeşitli medeniyetlere ait eserlerle açık hava müzesini andıran Hasankeyf'in, yapılacak Ilısu Baraj Gölü'nün suları altında kalmaktan kurtarılacağı ve dünya turizmine açılacağı müjdesi büyük sevinç yarattı.

DSİ, Hasankeyf'i sular altında bırakmayacak yeni bir baraj projesi başlatırken, bugüne kadar belirsizlik içinde olan antik kentte turizme yönelik yatırım planları yapılmaya başlandı. Batman Valisi Efkan Ala, yıllardır Hasankeyf'in kurtarılacağına ilişkin açıklama beklediklerini ve Başbakan'ın açıklamasının umut ışığı yaktığını belirterek, ‘‘Bu beklediğimiz bir müjdeydi. Bundan böyle Hasankeyf'in dünya turizminde daha iyi konuma gelmesi için daha çok çalışacağız’’ dedi. Hasankeyf Belediye Başbanı Abdülvahap Kusen ise Başbakan Erdoğan'ın 3 Kasım seçimi öncesinde Batman mitinginde de aynı açıklamayı yaptığını belirterek, şunları söyledi: ‘‘Başbakanımız sözünü tuttu. Bu gelişmeyle Hasankeyf kurtulursa, 40 yıldır üzerimizdeki ölü toprağını silkeleyeceğiz. Biz Ilısu Barajı'na karşı değiliz. Baraj yapılırken Hasankeyf de kurtarılsın istiyorduk. Başbakan'ın özellikle ‘Hasankeyf'i turizme açacağız' sözleri bizi çok sevindirdi. Umarız Başbakan'ın verdiği olumlu mesaj baraj projesine de yansır ve baraj tarihe zarar vermeyecek şekilde yapılır.’’  

Hürriyet Gazetesi
23.07.2003
-----------------------------


‘Hasankeyf kurtulacak’ müjdesi
bölgede sevinçle karşılandı

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın Ilısu Barajı inşası ile sular altında kalacak Hasankeyf’in kurtulması için çabaların sürdüğü projenin de yakında açıklanacağını söylemesi Batman’da sevinçle karşılandı. Erdoğan’ın müjdesi, binlerce yıllık tarihin geleceğe ulaşmasını sağlayacak.

Hasankeyf Gönüllüleri Derneği Başkanı Arif Arslan, Başbakan Erdoğan’ın açıklayacağı kurtarma projesiyle ilgili bilgi verdi.

Arslan, projenin iki yıl önce Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. İlyas Yılmazer’in başkanlığında hazırlandığını belirtti. Yaklaşık 10 yıldır Hasankeyf’in kurtarılması için mücadele verdiklerini söyleyen Arslan, projeyle ilgili olarak şöyle konuştu. “Ilısu Baraj kotu 510 metreden 475 metreye düşürüldüğünde bölge su havzası dışında kalacak ve tarihî doku zarar görmeden kurtulacak. Toplam 35 metrelik bir kot düşümü gerçekleşecek. Ancak yılık 3,8 milyon kilovat olarak planlanan enerji üretimi 3,2 milyon kilovata inecek. Yaklaşık 600 bin kilovat enerji kaybı da turizm gelirleri ile telafi edilecek.” dedi. Arslan projenin Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’e sunulduğunu ve olumlu karşılandığını söyledi. Aynı proje Devlet Su İşleri’ne de iletildi.

Hasankeyf turizme açılacak

Hasankeyf Belediye Başkanı Abdulvahap Kusen, Başbakan’ın müjdesinin Hasankeyf’te büyük bir sevinçle karşılandığını ifade etti. Kusen, “Hasankeyf’in kurtulması için yaptığımız çabalar hep kuşku ile karşılandı. Devletin projesine karşı çıkılıyormuş gibi lanse edildi. Ancak Başbakan’ın son açıklaması Hasankeyf için ümit kaynağı oldu.” dedi.

Baraj yapımına karşı olmadıklarını kaydeden Kusen, baraj kotunun düşürülmesi ile ortaya çıkacak enerji kaybının turizm gelirleri ile telafi edileceğini söyledi. Yıllardır bitkisel hayat yaşayan bölgenin bu projeye destek verilmesi ile canlanacağını anlatan Kusen, “Son bir yılda Hasankeyf’i 250 bin yerli yabancı turist ziyaret etti. Enerji Bakanı’nın yaptığı bir açıklamada artık devasa barajlar yerine küçük küçük barajların yapılması dile getirilmişti.” şeklinde konuştu.

Başbakan Erdoğan önceki gün Batman’da yaptığı açıklamada: “Buradan dört medeniyet geçti. Bu medeniyetleri sular altında bırakamayız. DSİ’nin de Hasankeyf’i kurtarma projesi var. Yakında açıklanacak. Amacımız, Hasankeyf’i dünya turizminin hizmetine sunmak.” ifadesini kullanmıştı.

Açık hava müzesi

Bu proje binlerce yıllık tarihi, baraj sularına kurban gidecek olan Hasankeyf için umut ışığı oldu. Yalnız Türkiye değil dünya çapında kampanya yürütülen Hasankeyf Anadolu’da, ortaçağa ait bütünlüğünü koruyabilen tek kent. Doğu ve Batı medeniyetlerinin geçiş noktası olan Hasankeyf, Bizans, Sasani, Emevi, Abbasi, Artuklu, Eyyubi ve Osmanlılara ev sahipliği yaptı. Antik dönemden ortaçağın muhteşem yapılarına kadar hepsini gördü. Medreseleri, rasathane, darüşşifa ve diğer eğitim kurumlarıyla bölgenin ilim ve kültür merkezi oldu. Anadolu’da ortaçağa ait bütünlüğünü bugüne kadar koruyabildi. Hasankeyf’in tarihçesi ulaşılabilen bulgulara göre geçmişi en az geç Asur ve Urartu (M.Ö. 9–8 yy.) dönemine kadar uzanıyor. Uzmanlar, yapılacak araştırmalarla Hasankeyf tarihinin daha eski medeniyetlere ulaşacağını öngörüyor. Kültür Bakanlığı 1981 yılında Hasankeyf’i 1. derecede SİT alanı ilan etti.

Hasankeyf’i kurtaracak alternatif projeler:

  • 1. Ilısu Barajı su kotu 515 metreden 475 metreye düşürülerek Hasankeyf su havzası dışında bırakılabilir.
     

  • 2. Güneşin dünyada en çok görüldüğü coğrafyada olduğumuza göre güneş enerjisi üretim projeleri gerçekleştirilebilir.
     

  • 3. Ilısu Barajı yerine aynı mıntıkada 3 ayrı baraj inşa edilebilir.
     

  • 4. Batman’daki rafineri stokları şu anda fuel–oil ile dolmuş bulunmaktadır. Fuel–oil ile çalışacak enerji santralı kurulabilir.
     

  • 5. Ülkemizde üretilen enerjinin büyük bölümü şebekelerde ve kaçak elektrik kullanımında kaybolmaktadır. Bunun önlenmesiyle Ilısu Barajı’ndan elde edilebilecek enerjinin iki misli kadar tasarruf sağlanabilir.

Türkiye Gazetesi
2003-07-22
-------------------------------

Hasankeyf 'sudan çıktı'

 Tayyip Erdoğan'ın 'Hasankeyf sular altında kalmayacak' açıklaması, bölgede sevinç yarattı. Ilısu Barajı projesinin rafa kalkmasıyla baraj suları altında kalmaktan kurtulan tarihi ilçenin, turizme büyük katkı sağlaması bekleniyor

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın Batman'da "Hasankeyf'in kurtarılacağına" ilişkin yaptığı açıklama, sevinçle karşılandı. Açıklama üzerine Devlet Su İşleri Şube Müdürlüğü, Hasankeyf'in su altında kalmasına neden olacak Ilısu Barajı dosyasını rafa kaldırdı. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın "Hasankeyf sular altında kalmayacak" sözleriyle, Hasankeyf tartışmalarına son noktayı koyması, hem tarihi ilçede yaşayanları hem de tarihçileri çok sevindirdi.

Hasankeyf Kaymakamı İsmail Kaygısız, daha önce yatırım için istekli olan turizmcilerin önünü göremedikleri için yatırım konusunda isteksiz davrandıklarını vurgulayarak, şöyle konuştu "Batman ve yöreden birçok yatırımcının Hasankeyf'e turizm alanında yatırım yapacağını düşünüyorum. Turizm yatırımları vatandaşlarımızı rahatlatacak, gelir seviyelerini artıracaktır. İlçemizin gençleri artık çalışmak için göç etmeyeceklerdir."

Hasankeyf Belediye Başkanı Abdulvahap Kusen de, Başbakan Erdoğan'ın, yıllardır Hasankeyfli olarak savundukları teze destek verdiğini ifade ederek, "Bu gelişmeyle Hasankeyf kurtulursa, 40 yıldır üzerimizde bulunan ölü toprağını silkeleyeceğiz" dedi.

DSİ Batman Şube Müdürü Veysi Kavak ise, Ilısu Barajı'nın fizibilite çalışmalarının tamamlandığını ve ihale aşamasına geldiğini hatırlatarak, "Başbakan'ın talimatıyla Ilısu Barajı ile ilgili dosya rafa kaldırıldı.

Yeni fizibilite çalışmaları ve proje için Genel Müdürlük yeni çalışma başlattı" diye konuştu.

KAZILAR 60 YILDA BİTER
Hasankeyf Gönüllüleri Derneği 2'nci Başkanı Recep Kavuş da barajın alternatifi olabileceğini ancak, Hasankeyf'in alternatifinin bulunmadığına dikkat çekerek, Başbakan'a duyarlılığından ötürü teşekkür etti.

Hasankeyf'teki kazıları 1985 yılında başlatan Çanakkale Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Oluş Arık ise yapılan kazı çalışmaları ile ilgili bilgi verdi. Arık, Hasankeyf'teki kazıların tamamlanması için 60 yıllık süreye ihtiyaç bulunduğunu ifade ederek, "Burası Orta Asya'dan, İran'dan ve Mezopotamya'dan gelen kültürlerle Batı'dan gelen kültürlerin buluşma yeridir. Alt tabakalarda Bizans ve Roma dönemine ait eserlere ulaşmayı bekliyoruz" dedi.

Birçok medeniyetin doğum yeri
Birçok medeniyete beşiklik etmiş, binlerce mağaranın bulunduğu Batman'ın Hasankeyf İlçesi'nde, yeraltındaki tarihin, gün ışığına çıkarılması amacıyla 1985 yılından bu yana yapılan kazılarda, birçok arkeolojik eser bulundu. M.Ö. 8. yüzyıla ait Asur ve Urartu dönemlerinin çeşitli kalıntıları ile Dicle Nehri kenarında Ortaçağ'dan kalma sahil sarayı, Eyyübiler'den kalma 6-7 küçük külliye, bedesten, han, cami, köprü ve çini fırınları bu buluntulardan birkaçı... İlçeyi sular altında bırakacak olan Ilısu Barajı'nın yapımının gündeme gelmesiyle Türkiye'deki bir çok sivil toplum örgütü ve Avrupa ülkelerindeki çeşitli kuruluşlar, Hasankeyf'in kurtarılması amacıyla kampanyalar başlatmıştı.

Sabah Gazetesi
23.07.2003